De oorlog in Rusland, de energiecrisis en inflatie: dit waren de top 5 verhalen in de EU dit jaar

2022 zal de boeken ingaan als een van de meest uitdagende jaren in de geschiedenis van de EU, aangezien het blok worstelde met de Russische invasie van Oekraïne en de humanitaire en financiële gevolgen ervan.

Deze omvatten een diepe energiecrisis en een recordinflatie.

Hier is een overzicht van de grootste verhalen in de EU dit jaar.

Russische invasie van Oekraïne

De EU veroordeelde snel de grootschalige Russische invasie van Oekraïne, die op 24 februari begon na maanden van bezorgdheid over de bijeenkomst van tienduizenden Russische troepen aan de grens met het land.

Sindsdien heeft de EU herhaaldelijk geëist dat Rusland zijn militaire acties in Oekraïne staakt en alle troepen van zijn grondgebied terugtrekt, en noemde de invasie “niet uitgelokt” en “ongerechtvaardigd”.

Het blok heeft tot nu toe negen pakketten met sancties uitgerold die erop gericht zijn het vermogen van Moskou om de oorlog te financieren te laten ontsporen. Ze richten zich op de Russische banken en de export van olie, kolen, staal en hout over zee en verbieden de export vanuit de EU van materiaal, zoals technologie, dat door het leger kan worden gebruikt.

De lijst van Russische personen en entiteiten die onder sancties staan, is inmiddels gegroeid tot meer dan 1.500 en omvat president Vladimir Poetin, minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov, hoge functionarissen, oligarchen en propagandisten.

Het blok heeft ook talloze humanitaire en militaire hulppakketten naar Oekraïne gestuurd.

Miljoenen Oekraïners, voornamelijk vrouwen en kinderen, die de oorlog ontvluchtten en veiligheid zochten in Europa, kregen het recht om te werken en naar school te gaan.

De EU financiert ook de aankoop en levering van wapens naar Oekraïne en heeft daartoe tot dusver via de Europese Vredesfaciliteit (EPC) in totaal 3,1 miljard euro uitgegeven. Dit komt bovenop de bilaterale militaire hulp die sommige EU-landen ook aan Oekraïne hebben verleend.

Het blok lanceerde een ‘militaire bijstandsmissie van de Europese Unie’ voor Oekraïne met als doel de komende twee jaar ook op EU-grondgebied minstens 15.000 Oekraïense troepen op te leiden.

In de loop van het jaar werd macrofinanciële bijstand verleend aan het door oorlog verscheurde land.

Kiev ontving 3 miljard van de EU om zijn begrotingstekort te dekken en zijn economie draaiende te houden — ruim onder de aanvankelijke € 9 miljard Dat heeft de chef van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, bekendgemaakt.

Het veelbesproken falen om het beloofde fonds te sturen, leidde tot wekenlange intense onderhandelingen tussen EU-landen, met als hoogtepunt een toezegging om in 2023 € 18 miljard aan hulp te sturen.

Maar een van de krachtigste signalen van de steun van de EU werd eind juni gegeven toen de leiders toegaven Kandidaat-status Oekraïne en Moldavië.

De oorlog van Rusland in Oekraïne heeft ook de EU tot heroverweging gebracht zijn eigen verdediging en energiesystemen, met als doel ze minder kwetsbaar te maken voor een mogelijke aanval van buitenaf of een andere situatie zoals de invasie van Rusland.

De energiecrisis

De afhankelijkheid van de EU van Russische fossiele brandstoffen bleek kostbaar.

Als reactie op de oorlog in Oekraïne beloofde het blok zich snel te ontdoen van de Russische energievoorziening. En hoewel het geen sancties oplegde aan gas – Rusland leverde in 2021 ongeveer 40 procent van het aardgas van het blok, volgens de Europese Commissie – merkte het dat het moeite had om alternatieve bevoorrading te vinden toen Moskou de Nord Stream 1-pijpleiding uitschakelde om wraak te nemen op sancties.

Fatih Birol, algemeen directeur van het Internationaal Energieagentschap, zei: “Europa bevindt zich in het epicentrum” van de “eerste echt wereldwijde energiecrisis” vanwege zijn afhankelijkheid van Russische energie.

“Onze wereld is nog nooit getuige geweest van een energiecrisis met deze diepte en complexiteit”, zei hij in een interview met Euronews.

Om ervoor te zorgen dat het de hele winter over voldoende voorraden zou beschikken, heeft de EU een energiebesparingsplansloot deals met zogenaamde vertrouwde en betrouwbare partners om Russische fossiele brandstof te vervangen, en kwam overeen om een gezamenlijk inkoopplatform voor gas in een poging om de prijzen te verlagen.

De Europese Commissie kwam ook met een actieplan genaamd REPowerEU een einde maken aan zijn afhankelijkheid op Russische fossiele brandstoffen tegen 2027 en de energietransitie versnellen die het blok heeft beloofd na te streven om de klimaatcrisis te bestrijden.

Op 13 december werd overeenstemming bereikt over het plan, waardoor EU-landen 225 miljard euro aan niet-uitgegeven geld kunnen aanboren dat oorspronkelijk was bestemd om de economieën van het blok te helpen herstellen van hun COVID-inzinking om de energietransitie te versnellen en de energievoorziening buiten Rusland te diversifiëren.

Anderzijds, het blok worstelde prijsplafonds voor olie en gas in te voeren. Maar na weken van politiek gekibbel werd op 19 december eindelijk een deal gesloten voor de allereerste limiet op de gasprijzen.

Inflatie

Na twee jaar van pandemiegerelateerde ontwrichting, is de inflatie in 2022 over de hele wereld gestegen, maar Europa is bijzonder getroffen, waardoor de burgers van het blok onder grote financiële druk komen te staan.

In de eurozone klom de inflatie op jaarbasis naar een recordhoogte van 10,7 procent in oktoberaangewakkerd door de energiecrisis die werd verergerd door de Russische oorlog in Oekraïne en hogere voedselkosten als gevolg van de impact van het conflict op Oekraïne, ‘s werelds grootste voedselexporteur.

In landen die bijzonder kwetsbaar zijn voor schommelingen op de energiemarkten, zoals Estland en Litouwen, steeg de jaarlijkse inflatie tot boven de 20 procent.

De prijs van aardgas voor huishoudens in deze landen is tussen de eerste helft van 2021 en de eerste zes maanden van 2022 met meer dan 100 procent gestegen.

Deze cijfers zijn veel hoger dan de doelstelling van de Europese Centrale Bank (ECB) om de jaarlijkse inflatie in de eurozone “dichtbij maar onder” de grens van 2 procent te houden. In een poging de inflatie terug te dringen, brak de ECB met meer dan tien jaar ongewijzigde rentetarieven en meerdere wandelingen uitgevoerd tussen september en december.

Hoewel de inflatie in november afnam, zei de president van de ECB Christine Lagarde heeft gewaarschuwd dat het misschien nog niet zijn hoogtepunt heeft bereikt in de eurozone.

Rechtsstaat

In een beweging die ongekend was in de geschiedenis van de EU, heeft de Europese Commissie een nieuw conditionaliteitsmechanisme tegen Hongarije in gang gezet.

De uitvoerende macht van de EU eiste dat € 7,5 miljard aan EU-fondsen naar het land worden bevroren totdat een reeks hervormingen is goedgekeurd om de zorgen over de rechtsstaat over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, corruptie en belangenconflicten aan te pakken.

Boedapest had tot 19 november de tijd om 17 hervormingen goed te keuren die tijdens de zomer met de uitvoerende macht van de EU waren onderhandeld om de door Brussel bedreigde bevriezing te voorkomen.

De beoordeling van de Commissie was dat “hoewel een aantal hervormingen is doorgevoerd of aan de gang is, Hongarije er niet in is geslaagd centrale aspecten van de noodzakelijke 17 corrigerende maatregelen naar behoren uit te voeren … zoals het had toegezegd” en verwees de zaak voor stemming naar de hoofdsteden van de EU.

Toch slaagde Hongarije erin te onderhandelen een vermindering van de bevroren EU-middelen tot 6,3 miljard euro door veto’s op te heffen over een aantal dossiers die eenheid vereisten: meer hulp aan Oekraïne en de uitrol van een wereldwijde minimale vennootschapsbelasting.

Boedapest heeft nu twee jaar de tijd om de nodige hervormingen door te voeren om de fondsen te deblokkeren.

Parlementair schandaal

Brussel werd in december opgeschrikt door een corruptieschandaal binnen het Europees Parlement, het enige orgaan van het blok waarvan de leden rechtstreeks door het publiek worden gekozen.

Op 9 december arresteerde de Belgische politie de vicevoorzitter van het Europees Parlement, Eva Kaili, en vijf andere mensen na een “grootschalig onderzoek” naar corruptie, witwassen van geld en criminele organisatie.

Vier — inclusief Kaili — werden aangeklaagd en gevangengezet in België op beschuldiging van het hebben ontvangen van “substantiële” geldbetalingen door een Perzische Golfstaat, waarvan algemeen wordt aangenomen dat het Qatar is.

De regering van Qatar ontkent betrokkenheid en het Belgische parket wil de naam van het land niet bevestigen.

De EU heeft een krachtig standpunt ingenomen tegen degenen die ervan worden beschuldigd betrokken te zijn bij het corruptieschandaal, waarbij de voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, zei dat het parlement “resoluut tegen corruptie is” en dat er “geen straffeloosheid” zou zijn.

Het schandaal heeft gebracht veroordeling van Europarlementsleden en EU-leiders.