Wereldwijde aandelen boeken het slechtste jaar sinds de financiële crisis van 2008

Wereldwijde aandelen zouden vrijdag het slechtste jaar sinds de financiële crisis van 2008 afsluiten, nadat de strijd van de centrale banken om de inflatie te beteugelen en de oorlog in Oekraïne krachtige golven over de vermogensmarkten deden razen.

De brede MSCI All-World-index van aandelen uit ontwikkelde en opkomende markten heeft in 2022 bijna een vijfde van zijn waarde verloren, waarbij beurzen van Wall Street tot Shanghai en Frankfurt allemaal aanzienlijke verliezen optekenden.

Ook de obligatiemarkten kregen te maken met zware verkopen: het rendement op Amerikaanse 10-jaars overheidsobligaties, een wereldwijde maatstaf voor financieringskosten op lange termijn, is gestegen van ongeveer 1,5 procent aan het einde van vorig jaar naar 3,8 procent – ​​de grootste jaarlijkse stijging sinds Bloomberg-records die zich uitstrekken tot de jaren zestig.

Een stijging van 9 procent van de Amerikaanse dollar ten opzichte van een half dozijn grote concurrenten heeft veel markten verder onder druk gezet. Vooral ontwikkelingseconomieën hebben een grote klap gekregen, omdat ze vaak in dollars lenen en veel belangrijke importproducten, zoals ruwe olie, in de Amerikaanse valuta worden geprijsd.

Het grimmige jaar voor de financiële markten brak aan toen de centrale banken onder leiding van de Amerikaanse Federal Reserve de financieringskosten opdreven in een poging de ergste periode van inflatie in decennia onder controle te krijgen. Snelle stijgingen van de rentetarieven wereldwijd waren een bijzonder krachtige klap voor veel snelgroeiende bedrijven die floreerden toen centrale banken en regeringen tijdens de coronaviruscrisis van 2020 een stortvloed aan stimuleringsmaatregelen namen om de wereldeconomie te ondersteunen.

“We hebben jarenlang deze situatie gehad waarin aandelen en obligaties allebei duur waren omdat ze hetzelfde spel waren, gedreven door lage inflatie en lage rentetarieven”, zegt Luca Paolini, hoofdstrateeg bij Pictet Asset Management. “De les van dit jaar is dat er op een gegeven moment een dag van afrekening komt, en als die komt, is het wreed.”

Tesla, de fabrikant van elektrische auto’s, heeft dit jaar bijna tweederde van zijn waarde verloren, terwijl chipmaker Nvidia 50 procent heeft verloren. De Amerikaanse techreuzen Apple en Microsoft zijn met bijna 30 procent gedaald, terwijl Google-moeder Alphabet er bijna 40 procent naast zit en Facebook-eigenaar Meta met 64 procent is gedaald.

Al met al is de blue-chip Amerikaanse S&P 500-aandelen dit jaar met 19 procent gedaald, terwijl de op technologie gerichte Nasdaq Composite met 33 procent is gedaald. Volgens gegevens van de Financial Times is de waarde van de cryptocurrency-markt sinds het begin van 2022 met $ 1,7 biljoen gekelderd.

De uitgestrekte aandelenmarkten van China kregen ook een klap omdat de economie werd verstoord door strikte nul-Covid-maatregelen en het land kampt nu met een enorme golf van infecties nu het weer opengaat. De CSI 300-maatstaf van aandelen in Shanghai en Shenzhen daalde met 22 procent in lokale valuta en 28 procent in dollar.

De MSCI Europe-index is ongeveer 16 procent gedaald in dollars, maar een kleinere 11 procent in euro’s.

De grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne in februari maakte het beeld voor investeerders nog gecompliceerder, waardoor de toeleveringsketens voor belangrijke grondstoffen werden verstoord en de toch al ernstige inflatie nog verder werd aangewakkerd. Grondstoffen behoorden dit jaar tot de zeldzame winnaars op de wereldmarkten: de brede S&P GSCI-meter is met 7 procent gestegen en de energie- en landbouwprijzen boekten sterke stijgingen.

De Londense FTSE 100, die sterk gericht is op energie-, mijnbouw- en farmaceutische bedrijven, die het beter hebben gedaan in de marktverschuiving van dit jaar, is tot nu toe licht gestegen.

De intensiteit van de marktschommelingen van dit jaar benadrukt de omvang van de regimeverandering waarmee wereldwijde investeerders te maken hadden, die gewend waren geraakt aan lage rentetarieven sinds de centrale banken buitengewone maatregelen namen om de wereldeconomie te ondersteunen tijdens de financiële crisis van 2008 en de pandemie die daarop volgde 12 jaar later.

Hogere rentetarieven verminderen de aantrekkingskracht van het aanhouden van activa zoals aandelen en risicovollere schulden, omdat beleggers betere rendementen kunnen behalen in contanten of ultraveilige activa zoals Amerikaanse, Duitse of Japanse staatsobligaties. Aangezien hogere tarieven lenen duurder maken, hebben ze ook de neiging om druk uit te oefenen op de bredere economie door de financiële voorwaarden voor bedrijven en bedrijven aan te scherpen.