Zover mag een werkgever gaan om personeel te controleren

“Ja, in principe heeft een werkgever een controlerecht”, vertelt arbeidsrechtadvocaat Hans Kamerbeek. “Maar het mag niet botsen met de privacy van de werknemer. Hier zijn strenge regels voor, wat dus ook betekent dat er uitzonderingen zijn.”

“Er was laatst een rechtszaak waarin een ziek gemelde werknemer heimelijk werd gevolgd door een rechercheur. De werkgever had het vermoeden dat de werknemer tijdens zijn ziekteverlof een nieuwe woning aan het bouwen was. De rechercheur postte een paar dagen bij de nieuwe woning en zag die persoon inderdaad aan het klussen. Diegene werd ontslagen en stapte naar de rechter. Hij verloor de rechtszaak. Het was een inbreuk op de privacy, maar het belang van het bedrijf ging hier wel voor.”

“Als een werkgever structureel zijn werknemers wil monitoren, bijvoorbeeld e-mails uitlezen en de telefoon controleren, dan moet dit eerst worden goedgekeurd door de ondernemingsraad van het bedrijf én worden medegedeeld aan de werknemers.”

“Nee, zeker niet. Een werkgever moet kijken of er wel een rechtvaardig belang is. Het doel moet altijd in verhouding staan tot het middel. Je mag niet zomaar inbreuk maken op iemands privacy.”

“Daarnaast moet de werkgever ook onderzoeken of er andere – minder privacy schendende manieren – zijn om een werknemer te controleren. Zo mag een werkgever niet zomaar software op de computer van werknemers zetten als er ook een andere manier van controle is.”

“Als van medewerkers de ‘output’ gezien kan worden – dus als er aan de hand van het afgeleverde werk gemeten kan worden of er goed gewerkt is – dan heeft een werkgever minder reden om controlemiddelen in te zetten. Maar als het werk minder goed meetbaar is en de werkgever weinig zicht heeft op wat bijvoorbeeld een thuiswerkende werknemer doet, dan kan er behoefte zijn aan andere controlemiddelen. Mits dat dus binnen de regels blijft.”

“Dan mag de werknemer naar de rechter stappen. Laatst was een thuiswerkende werknemer van een IT-bedrijf ontslagen, omdat hij weigerde de hele werkdag zijn webcam aan te laten staan. De ontslagen werknemer was naar de rechter gestapt en heeft gelijk gekregen. De webcam was volgens de rechter een te grote inbreuk op het privéleven van de man. Zeker omdat er ook al controlerende software op z’n computer stond. Hij heeft toen een totale vergoeding van 60.000 euro gekregen.”

“In uiterste gevallen wel. Maar dan moeten er ernstige verdenkingen zijn, zoals in het eerste voorbeeld van de zieke werknemer. In alle andere gevallen moeten de werknemers van tevoren geïnformeerd worden. Dit is juridisch vastgelegd in de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming, red.).”

“Als een werkgever het stiekem doet en dit komt uit? Dan kan de werknemer naar de rechter stappen en een schadevergoeding eisen. Het is dus slim om als werkgever goed naar de regels van de AVG te kijken en hier het plan op te toetsen. Mochten de privacyregels geschonden worden, dan is de kans groot dat de werknemer de zaak wint.”