’15-minuten stadsplanning’ is in opmars, zeggen experts. Dit is wat u moet weten.

Stadsambtenaren en stedenbouwkundigen hebben de 15 minuten durende stad onderschreven als een manier om de klimaatverandering aan te pakken, terwijl de pandemie de voordelen van de nabijheid van voorzieningen en beloopbare straten duidelijk naar voren bracht, en volgens Zaheer een “golf van interesse” in het concept veroorzaakte. Allam, een stadsstrateeg en fellow aan de Deakin University in Australië. Maar sommigen hebben het ook tot onderwerp gemaakt van ongegronde beweringen over de pogingen van regeringen om de mobiliteit te beheersen.

Tom Logan, docent civiele techniek en natuurlijke hulpbronnen aan de Universiteit van Canterbury, zei dat de stad van 15 minuten draait om flexibiliteit, niet om beperkingen. “Het hele punt is om mensen de mogelijkheid te geven om te kunnen lopen en fietsen naar dingen die ze nodig hebben en dat maakt ze gewoon vrij om veel andere dingen te doen”, vertelde hij aan The Post.

Dit is wat u moet weten.

Wat is een stad van 15 minuten?

Het concept plaatst “mensen en hun welzijn als het belangrijkste doel van stedelijke organisatie”, schreef Carlos Moreno, een stedenbouwkundige en professor aan de Sorbonne Universiteit in Parijs, die wordt gecrediteerd voor het bedenken van de term in 2016, in een e-mail. Het idee is “om duurzaamheid en gezondheid te bevorderen door de afhankelijkheid van auto’s te verminderen en lichaamsbeweging te vergroten.”

De burgemeester van Parijs, Anne Hidalgo, maakte van het concept de ruggengraat van haar succesvolle herverkiezingscampagne in 2020. Het is ook in verschillende vormen gebruikt in steden, zoals het stadsdoel van 30 minuten in Sydney en de visie van Singapore om een ​​”stad van 45 minuten met steden van 20 minuten” te worden.

De term is relatief nieuw, maar het idee erachter niet. Steden van vijftien minuten zijn “sterk gebaseerd op attributen die in het verleden als ontwerpvlaggenschepen zijn gebruikt, namelijk toegankelijkheid, beloopbaarheid, dichtheid, mix van landgebruik en ontwerpdiversiteit”, Georgia Pozoukidou, een professor in stadsplanning aan de Aristoteles Universiteit van Thessaloniki , schreef in een e-mail. Ze wijst zo ver terug als ‘tuinsteden’, voorgesteld door de Britse stedenbouwkundige Ebenezer Howard in een boek uit 1898, als een voorbeeld van de wortels van het concept. Het deelt ook de geest van New Urbanism, die werd populair in de jaren 1990 en geeft prioriteit aan beloopbaarheid bij wijkplanning.

De moderne stad van 15 minuten vertrouwt op burgerparticipatie en stelt zich plaatsen voor die “sociale interactie verbeteren en een gevoel van gemeenschap, veiligheid, trots en identiteit cultiveren”, zei Pozoukidou.

We hebben gekeken naar 1.200 mogelijkheden voor de toekomst van de planeet. Dit zijn onze beste hoop.

Tientallen steden over de hele wereld hebben formeel en informeel omarmde elementen van de 15 minuten durende stad, hoewel de regels niet ijzersterk zijn. “Het concept moet worden gezien als een reeks leidende principes die steden kunnen aanpassen en toepassen op hun specifieke behoeften en uitdagingen”, zegt Allam van Deakin University.

Parijs is een van de meest genoemde voorbeelden. Hidalgo’s “ville du quart d’heure” – of kwartier stadsbenadering – heeft ertoe geleid dat wegen zijn afgesloten voor voertuigen om voorrang te geven aan voetgangers, investeringen in openbaar vervoer en verbeteringen aan fietspaden en programma’s voor het delen van fietsen in een poging om zelfvoorzienende gemeenschappen te maken binnen de arrondissementen van de stad. In Barcelona is een soortgelijk concept, het ‘superblok’ genaamd, van de grond gekomen, terwijl in Kopenhagen de wijk Nordhavnen ernaar streeft een stad van 5 minuten te worden.

Portland, Oregon, was een early adopter van het idee. In 2009 stelde het klimaatactieplan van de stad als doel dat 90 procent van de inwoners in 2030 kan lopen of fietsen om te voorzien in andere behoeften dan werk. Plan Melbourne, gelanceerd in 2017, heeft tot doel de Australische stad de komende drie decennia opnieuw vorm te geven, zodat inwoners kunnen “live local” en bereiken wat ze nodig hebben in een retourtje van 20 minuten. En Shanghai heeft een soortgelijk concept gepitcht met de naam ’15 minute community living circles’.

Wat zeggen voorstanders van de 15-minutenstad?

Experts die voorstander zijn van het concept zeggen dat het zowel de volksgezondheid als de planeet ten goede komt. Door de behoefte aan auto’s te verminderen en hulpbronnen te consolideren in compactere stedelijke ruimten, hebben steden van 15 minuten een lagere CO2-uitstoot, stimuleren ze gezonde lichaamsbeweging en bevorderen ze de sociale betrokkenheid tussen leden van de gemeenschap, ze zeggen.

Er is “enorm veel bewijs dat aantoont dat autorijden en in files zitten echt negatieve fysieke gezondheidseffecten hebben”, zegt Logan, professor aan de Universiteit van Canterbury. Het verminderen van de reistijd naar het werk betekent “dat je die tijd kunt besteden aan naar de sportschool gaan of socializen met vrienden of aan andere dingen werken.”

Het verbeteren van de openbare ruimte kan ook op unieke wijze ten goede komen aan kinderen, die rijke ervaringen hebben als ze naar school lopen, en ouderen, die vaak geïsoleerd blijven in autocentrische steden, voegde hij eraan toe.

Waarom houden sommigen niet van het concept?

Sommige critici beweren dat een stad van 15 minuten verstikkend kan zijn en zelfs het isolement kan vergroten. In een blogpost uit 2021 op de London School of Economics-website schrijft Edward Glaeser, een stadseconoom aan Harvard, dat de 15 minuten durende stad “een enclave – een getto – een onderverdeling” is.

Hij betoogt dat het concept verhindert dat steden functioneren als ‘kansenmotoren’ en dat mensen met verschillende achtergronden elkaar niet kruisen. De “goede aspecten” moeten worden omarmd, schrijft hij – inclusief bereikbaarheid en minder autorijden – maar “begraaf het idee van een stad die is opgedeeld in stukjes van 15 minuten.”

Naarmate de temperatuur stijgt, kan dit onderzoek steden helpen koel te blijven

Waarom zijn samenzweringstheoretici in de war over steden van 15 minuten?

De afname van de koolstofemissies tijdens de pandemie – deels als gevolg van lockdowns en mensen die ervoor kiezen om meer tijd thuis door te brengen – leidde tot discussies over verdere inspanningen om de klimaatcrisis te bestrijden, waaronder de “Great Reset” van het World Economic Forum. Dat initiatief heeft geleid tot ongegronde beschuldigingen over dreigende lockdowns in pandemische stijl om de klimaatverandering te stoppen – en het 15 minuten durende stadsconcept is verstrikt geraakt in deze speculatie, waarvan stadsplanningsexperts en overheidsfunctionarissen benadrukken dat ze niet waar zijn.

Toen de gemeenteraad van Oxford eind vorig jaar aankondigde maatregelen te gaan nemen om verkeersopstoppingen te verminderen, probeerden verspreiders van desinformatie de inspanningen te koppelen aan het afzonderlijke 15 minuten durende stadsplan van de gemeente en de valse bewering dat bewoners zouden worden beperkt tot een straal van 15 minuten rond hun huizen en bewaakt, wat leidde tot protesten in de stad. Een conservatieve wetgever nam de kwestie in het parlement ter sprake en noemde steden van 15 minuten een ‘internationaal socialistisch concept’.

Moreno, de Sorbonne-professor, benadrukte dat leiders uit het hele politieke spectrum, van Buenos Aires tot Busan, het idee van steden van 15 minuten hebben gepromoot.

“Het gaat er niet om beweging te voorkomen, maar om iedereen de keuze te geven om te bewegen”, schreef Moreno aan The Washington Post. “Het gaat om het stoppen van de lange en vermoeiende reizen die door het huidige stedelijke model worden afgedwongen.”